Những ngày qua, thời tiết nắng nóng, oi bức khiến số lượng bệnh nhi nhập viện điều trị tại bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Quảng Ngãi gia tăng. Chủ yếu là bệnh về đường hô hấp tăng gấp 4 lần so với hai tuần trước. Trong đó, những trường hợp là bệnh nhẹ với các triệu chứng ho, hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi… có thể hoàn toàn được chăm sóc tại nhà, phòng tránh được lây lan. Bệnh sẽ khỏi trong vòng 5-7 ngày mà không cần phải nằm viện và đặc biệt không phải dùng kháng sinh. Điều quan trọng là chăm sóc trẻ tốt và đúng cách.

Những dấu hiệu đầu tiên mà bố mẹ có thể nhận biết khi trẻ bị bệnh viêm đường hô hấp là trẻ sốt nhẹ, đôi khi kèm theo rét run. Ngoài ra, trẻ sẽ bị hắt hơi, chảy mũi và ho. Cơn ho có thể chỉ là húng hắng, nhưng cũng có khi ho liên tục. Bé sẽ không muốn ăn do họng bị đau rát và khó nuốt. Bố mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được bác sĩ đánh giá mức độ bệnh. Nếu bệnh viêm đường hô hấp ở mức độ nhẹ và trung bình, bố mẹ sẽ được bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc, theo dõi và điều trị tại nhà.

Thạc sĩ - Bác sĩ Võ Thị Kim Dung, khoa Nhi hô hấp Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Quảng Ngãi nhấn mạnh: tuỳ vào mức độ tổn thương, vị trí bị tổn thương mà bệnh có những biểu hiện khác nhau. Tuy vậy, bệnh có những biểu hiện chung nhất như sốt, ho, thở nhanh, rút lõm lồng ngực và những dấu hiệu nguy kịch khác. Những dấu hiệu nguy kịch bao gồm đối với trẻ dưới 2 tháng tuổi là bỏ bú hoặc bú kém, co giật, ngủ li bì khó đánh thức, thở rít khi nằm yên, sốt hoặc hạ thân nhiệt, thở khò khè. Những trẻ trên 2 tháng tuổi đến 5 tuổi là không uống được, co giật, ngủ li bì khó đánh thức, thở rít khi nằm yên và suy dinh dưỡng nặng. Những dấu hiệu nguy kịch này không chỉ có trong viêm phổi mà còn trong các bệnh khác. Tuy nhiên, khi trẻ có ho, thở nhanh và có một trong các dấu hiệu này thì chứng tỏ trẻ đã bị bệnh rất nặng cần phải nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Thạc sĩ - Bác sĩ Võ Thị Kim Dung, khoa Nhi hô hấp Bệnh viện Sản nhi Quảng Ngãi khám cho trẻ bệnh đường hô hấp

Bố mẹ cần lưu ý trong thời gian trẻ bị bệnh, ngoài việc cho trẻ dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, cần chú ý chăm sóc trẻ để giúp trẻ nhanh khỏi bệnh và phòng tránh lây nhiễm những bệnh khác. Cần cho trẻ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng cho trẻ, không nên kiêng cữ quá nhiều.

Thạc sĩ - Bác sĩ Võ Thị Kim Dung, khoa Nhi hô hấp Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Quảng Ngãi khuyến cáo: giữ ấm cho trẻ, trẻ cần được giữ ấm, ở trong nhà, không cho trẻ ra ngoài trời nhiều gió. Đặc biệt trẻ dưới 2 tháng tuổi không được để trẻ bị lạnh. Tuy nhiên, các bà mẹ không nên quấn quá nhiều tã, mặc nhiều quần áo vì làm trẻ bị quá nóng, điều này sẽ không tốt bởi làm tăng nhiệt độ ở trẻ đang có sốt. Cho trẻ ăn/ bú: khi trẻ bị bệnh viêm đường hô hấp không kiêng bất cứ thức ăn nào. Trẻ dưới 6 tháng tuổi vẫn cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, tăng lần bú trong ngày và đêm. Sữa mẹ hoàn toàn có đủ chất dinh dưỡng, phù hợp với trẻ và có đủ nước, không cần phải cho trẻ uống thêm nước. Không cho trẻ ăn thêm bất cứ thức ăn, nước uống nào khác. Trẻ trên 6 tháng tuổi vẫn cho trẻ bú và ăn thêm. Khuyến khích trẻ ăn làm nhiều bữa. Thức ăn của trẻ cần phải đủ chất dinh dưỡng và năng lượng. Sau khi khỏi bệnh cần phải duy trì chế độ ăn thêm mỗi ngày một bữa từ 2 tuần đến 1 tháng. Điều này giúp trẻ nhanh hồi phục sức khoẻ cũng như cân nặng, không làm trẻ bị suy dinh dưỡng. Bởi khi trẻ bị bệnh đường hô hấp thường rất chán ăn. Thông thoáng mũi cho trẻ: trẻ bị bệnh đường hô hấp thường có kèm theo chảy nước mũi, dễ làm tắc mũi của trẻ. Điều này làm cho trẻ phải thở bằng miệng, làm cho trẻ khó ăn. Nếu mũi bị tắc do chất nhày khô và đặc, hãy nhỏ vài giọt nước muối vào mũi hoặc dùng 1 miếng giấy thấm, quấn sâu kèn, được làm ẩm, để làm loãng dung dịch nhày. Không được dùng những thuốc nhỏ mũi khác khi không có hướng dẫn của thày thuốc.  Dùng thuốc ho: ho là một phản xạ tự nhiên để tống, xuất chất tiết ở đường hô hấp. Nếu ho ít có thể dùng những loại si rô ho cho trẻ. Không nên dùng những loại thuốc ho có chứa Atropine, codein, phenergan hoặc liều cao các kháng histamin nó làm cho trẻ ngủ nhiều, ảnh hưởng đến ăn uống của trẻ và loại trừ đờm ra khỏi phổi. Dùng thuốc hạ sốt: trẻ sốt mức độ vừa có thể làm sức đề kháng của cơ thể tốt hơn. Tuy nhiên, nếu sốt cao sẽ làm tăng tiêu thụ ô xy, làm cho trẻ chán ăn và có thể gây co giật. Nếu trẻ sốt dưới 38,5 độ C có thể không cần dùng thuốc hạ sốt. Các phương pháp như: lau mát cho trẻ, cho trẻ uống thêm nước hoặc bú thêm (trẻ dưới 6 tháng tuổi), cho trẻ nằm ở nơi thoáng, mát cũng giúp trẻ bớt nóng/sốt. Khi sốt cao thì dùng thuốc hạ sốt cứ 6 giờ 1 lần, liều lượng theo hướng dẫn.

Điều quan trọng nhất trong chăm sóc trẻ bị bệnh đường hô hấp tại nhà là bố mẹ cần phải theo dõi, phát hiện kịp thời các dấu hiệu sau để nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Đó là: khó thở hơn, thở nhanh hơn, không uống được, không bú được, trẻ mệt hơn, sốt cao, trẻ lơ mơ, co giật. khò khè, tím tái … thì đưa trẻ đến bệnh viện để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời./.

MINH HIỀN