Sáng ngày 20/3/2020, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMT Tổ quốc Việt Nam tỉnh tổ chức đoàn viếng hương, thăm Nhà lưu niệm đồng chí Trương Quang Giao, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi tại xã Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi.

Tham gia đoàn có đồng chí Lê Viết Chữ - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; đồng chí Võ Văn Hào - Ủy viên BTVTU, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; đại diện Thường trực HĐND, UBND, UBMT Tổ quốc Việt Nam tỉnh, đại diện Thường trực Thành ủy, lãnh đạo VPTU…

Bí thư Tỉnh ủy Lê Viết Chữ và các thành viên trong đoàn đã thành kính dâng hương để tưởng nhớ công ơn đồng chí Trương Quang Giao - Người chiến sỹ cộng sản kiên cường, nhà lãnh đạo tài năng của quê hương Núi Ấn, Sông Trà.

Đồng chí Trương Quang Giao, tức Trương Quang Viên, sinh ngày 20/3/1910, trong một gia đình nông dân nghèo tại làng Mỹ Khê, huyện Sơn Tịnh (nay là xã Tịnh Khê, thành phố Quảng Ngãi) tỉnh Quảng Ngãi.

Năm lên 16 tuổi, đồng chí được tiếp xúc với nhiều nhà hoạt động cách mạng ở Quảng Ngãi và bắt đầu tham gia các phong trào đấu tranh của quần chúng đòi bãi bỏ các tập tục lạc hậu dưới chế độ thực dân, phong kiến. Tháng 6/1930, chi bộ Mỹ Khê Tây được thành lập. Nhờ tích cực tham gia hoạt động cách mạng, nên đến tháng 9/1930, đồng chí Trương Quang Giao được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Tháng 10/1930, đồng chí được chỉ định làm Bí thư chi bộ.

Từ năm 1931 đến năm 1944, đồng chí Trương Quang Giao bị địch bắt giam 4 lần, dù thực dân Pháp và tay sai dùng mọi thủ đoạn dụ dỗ, mua chuộc, tra tấn nhưng đồng chí vẫn kiên quyết bảo vệ đến cùng các cơ sở cách mạng. Gần mãn hạn tù, tháng 2/1944, địch đưa đồng chí về căng an trí Ba Tơ, Quảng Ngãi… Cuối tháng 12/1944, tại lò gạch, bên suối Nước Năng (Ba Tơ), Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi được thành lập. Đồng chí Trương Quang Giao được cử làm Bí thư Tỉnh ủy, phụ trách  phong trào cách mạng các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa.

Trong cuộc khởi nghĩa Ba Tơ Đồng chí Trương Quang Giao được cử làm Trưởng ban, có nhiệm vụ liên lạc với Xứ ủy và Trung ương, trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vùng trung tâm tỉnh và huyện Sơn Tịnh. Ngày 11/3/1945, cuộc khởi nghĩa Ba Tơ nổ ra và thắng lợi. Đội du kích Ba Tơ được thành lập, phát động quần chúng khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền trong toàn tỉnh.

Lãnh đạo tỉnh tham quan những tư liệu, hiện vật về thân thế và sự nghiệp hoạt động cách mạng của đồng chí Trương Quang Giao tại Nhà lưu niệm

Ngày 14/8/1945, mặc dù chưa nhận được lệnh của Trung ương, nhưng khi nghe tin Nhật Hoàng đầu hàng Đồng minh không điều kiện, đồng chí Trương Quang Giao và các đồng chí trong Ban Khởi nghĩa, với danh nghĩa là Tổng bộ Việt Minh tỉnh Quảng Ngãi đã ra lệnh tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Đến ngày 16/8/1945, cuộc khởi nghĩa thắng lợi.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, với cương vị là Bí thư Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh tỉnh, đồng chí Trương Quang Giao đã tập trung chỉ đạo giải quyết những nhiệm vụ cấp bách của chính quyền cách mạng, ổn định và phát triển sản xuất, chăm lo cải thiện đời sống nhân dân… Tháng 9-1945, đồng chí Trương Quang Giao được phân công trực tiếp lãnh đạo mặt trận Khánh Hòa-Nha Trang, cực Nam Trung bộ và Nam Tây nguyên.

Năm 1946, Đồng chí Trương Quang Giao được cử làm Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Trung bộ, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam-Đà Nẵng, trực tiếp làm Chính ủy mặt trận Đà Nẵng.

Năm 1950, đồng chí được cử về làm Bí thư Ban Cán sự Nam Tây Nguyên, Chính ủy Bộ Tư lệnh Mặt trận Nam Tây Nguyên. Tháng 8/1951 đồng chí được bầu vào Liên Khu ủy 5 và bầu bổ sung vào Ban Thường vụ Liên Khu ủy 5 năm 1952.

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ, tháng 9/1954, Liên khu ủy 5 được củng cố lại. Đồng chí Trương Quang Giao được cử làm Bí thư. Tháng 3/1955, đồng chí được đưa ra miền Bắc chữa bệnh. Sau đó, đồng chí lần lượt giữ các chức vụ: Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Thống nhất Trung ương và Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Năm 1977, đồng chí nghỉ hưu và về sống tại thành phố Đà Nẵng. Đồng chí từ trần vào ngày 3/7/1983.

Nhà lưu niệm đồng chí Trương Quang Giao tại xã Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi

Đồng chí đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều huân huy chương khác.

Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí Trương Quang Giao là tấm gương cộng sản mẫu mực, nhà lãnh đạo tài năng, có nhiều công lao to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

D.T